Kontekst polityczny
Strategia Europa 2020 ma na celu stworzenie odpowiednich warunków dla inteligentnego i zrównoważonego rozwoju, który sprzyja integracji. Strategia koncentruje się między innymi na zatrudnieniu, edukacji, integracji społecznej i zmniejszaniu ubóstwa. Każdy z tych obszarów zmienia się szybko poprzez postępującą cyfryzację społeczeństwa. Ludzie potrzebują kompetencji cyfrowych, aby móc uczestniczyć w różnych inicjatywach, wykorzystywać możliwości oraz minimalizować zagrożenia, które niosą ze sobą technologie cyfrowe. W sposób oczywisty jest to wyzwanie, któremu należy dziś sprostać. Prawie połowa populacji UE w wieku od 16 do 74 lat (44,5%) nie posiada wystarczających umiejętności cyfrowych, co pokazuje wskaźnik „Umiejętności cyfrowych” zaczerpnięty z Indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (Digital Economy and Society Index – DESI), który został opracowany w oparciu o dane Eurostatu z roku 2015[1] dla wszystkich krajów Unii.
Zwiększenie umiejętności cyfrowych jest jednym z priorytetów Komisji Europejskiej. Najnowsze propozycje Komisji w tej sprawie przedstawiono w komunikacie pt. „Agenda Nowych Umiejętności dla Europy: Współpraca na rzecz wzmocnienia kapitału ludzkiego, zwiększenia zatrudnienia i konkurencyjności”.
Najważniejsze wnioski
Rama Kompetencji Cyfrowych dla Obywateli, znana również jako DigComp, została opublikowana przez Komisję Europejską po raz pierwszy w roku 2013. Jest to narzędzie mające na celu poprawę kompetencji cyfrowych obywateli, pomoc decydentom w formułowaniu polityki, która wspiera budowanie kompetencji cyfrowych oraz właściwe planowanie inicjatyw edukacyjnych i szkoleniowych, podejmowanych na rzecz poprawy kompetencji cyfrowych konkretnych grup docelowych. Rama DigComp wprowadza również wspólny język do rozpoznawania i opisu głównych obszarów kompetencji cyfrowych, oferując w ten sposób wspólny punkt odniesienia na poziomie europejskim.
Niniejszy raport przedstawia wersję 2.0 Ramy Kompetencji Cyfrowych dla Obywateli (etap 1.). Składa się na nią aktualizacja pojęciowego modelu odniesienia, dostosowanie słownictwa i ulepszenie opisów poszczególnych kompetencji. Dokument podaje również przykłady tego, jak rama DigComp jest używana na poziomie europejskim, krajowym i regionalnym.
Główne ustalenia
Od roku 2013 aż do chwili obecnej (2016) ramę DigComp wykorzystano do wielu celów, w szczególności w kontekście zatrudnienia, edukacji i szkoleń oraz kształcenia ustawicznego. Niniejszy raport przedstawia implementacje DigComp w trzech głównych obszarach:
- kształtowania i wspierania polityki,
- planowania procesu dydaktycznego dla edukacji, szkoleń i zatrudnienia,
- oceny i certyfikacji.
Aby przedstawić bieżące zastosowanie ramy DigComp, w raporcie wymieniono ponad dziesięć przykładów implementacji modelu w państwach członkowskich.
Ramę DigComp wprowadzono w życie także na poziomie Unii Europejskiej, na przykład do budowy ogólnoeuropejskiego wskaźnika o nazwie „Umiejętności cyfrowe”, który służy do monitorowania gospodarki i społeczeństwa cyfrowego. Innym przykładem zastosowania modelu na poziomie Unii jest wprowadzenie do Europass CV możliwości oceny własnych kompetencji cyfrowych i włączenia tej oceny do swojego CV.
Ponadto w oparciu o DigComp trwają prace nad przygotowaniem nowych ram przeznaczonych do użytku w nowych kontekstach, gdzie potrzebne są kompetencje cyfrowe. We współpracy z Dyrekcją Generalną ds. Sprawiedliwości i Konsumentów (JUST), Wspólne Centrum Badawcze (JRC) pracuje nad Ramami Kompetencji Cyfrowych dla Konsumentów (DigCompConsumers), aby pomóc konsumentom aktywnie i bezpiecznie uczestniczyć w rynku cyfrowym. Wspólne Centrum Badawcze opracowuje również – w imieniu Dyrekcji Generalnej ds. Edukacji i Kultury – Ramę Kompetencji Cyfrowych dla Nauczycieli (DigCompTeach).
Planowane działania Wspólnego Centrum Badawczego
Po opublikowaniu pojęciowego modelu odniesienia ramy DigComp 2.0 (etap 1.), Wspólne Centrum Badawcze (JRC) będzie kontynuowało pracę nad etapem 2. aktualizacji. Planowane prace obejmą dalsze uszczegółowienie poziomów zaawansowania ramy DigComp – wprowadzenie 8 poziomów zaawansowania dla efektów uczenia się; poziomy te zostaną zweryfikowane w roku 2016. Wspólne Centrum Badawcze (JRC) będzie również kontynuować monitorowanie wdrażania ramy DigComp na poziomie regionalnym i krajowym (zob. Galerię implementacji[2]) oraz zapewni, że rama pozostanie aktualna i istotna politycznie w przyszłości.
Ponadto Wspólne Centrum Badawcze rozwija pokrewne ramy kompetencji w dziedzinie edukacji i szkoleń, zatrudnienia oraz kształcenia ustawicznego. Przykładem tych prac są Europejskie Ramy Kompetencji Przedsiębiorczości (EntreComp[3]) oraz Europejskie Ramy dla Cyfrowo Kompetentnych Organizacji Edukacyjnych (DigCompOrg[4]).
[1] https://ec.europa.eu/digital-single-market/desi
[2] https://ec.europa.eu/jrc/en/digcomp/implementation
[3] https://ec.europa.eu/jrc/en/entrecomp/
[4] https://ec.europa.eu/jrc/en/digcomporg