DigComp 2.0: Nowe słownictwo i poprawione opisy dla lepiej określonych kompetencji
Od czasu pierwszej publikacji DigComp w roku 2013 ewolucja cyfrowa stworzyła nowe potrzeby i wymagania, które znajdują odzwierciedlenie w szybko zmieniającym się słownictwie. Choć DigComp jest pojęciową ramą odniesienia na dość ogólnym poziomie, stało się jasne, że niektóre terminy muszą zostać zaktualizowane. Jest to niezależne od zmian w funkcjonalności narzędzi, oprogramowania oraz aplikacji jako takich i ma na celu odzwierciedlenie bardziej abstrakcyjnych zmian na poziomie pojęciowym. Słowniczek nowych terminów pokazuje Tabela 2.
Tabela 2: Zaktualizowane słownictwo dla DigComp 2.0.
W nowym słownictwie zamiast na przykład mówić o byciu „online” lub „wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych”, używa się pojemnego terminu „środowisko cyfrowe” do opisania tła dla działań cyfrowych. W tym przypadku nie jest konieczne nazwanie konkretnej technologii lub narzędzia, a zatem pojęcie to obejmuje nie tylko korzystanie z komputerów osobistych (np. desktopów, laptopów, netbooków lub tabletów), ale także innych urządzeń przenośnych (np. smartfonów czy mobilnych urządzeń sieciowych), konsol do gier, odtwarzaczy multimedialnych lub odtwarzaczy e-booków, które częściej są podłączone niż nie podłączone do sieci i/lub do Internetu.
Ponadto nowe wymagania dotyczące kompetencji cyfrowych wynikają z transformacji cyfrowej. Na przykład, w porównaniu do roku 2013, obecnie bardziej powszechne jest użycie pamięci w chmurze do przechowywania danych i treści cyfrowych. Także umiejętności korzystania z danych stają się coraz bardziej potrzebne dzięki nowym narzędziom wizualizacji informacji oraz większej ilości dostępnych danych. Inne ważne aktualizacje dotyczą dostępności i integracji społecznej. Przepisy prawa dotyczące prywatności i danych osobowych również zmieniły się od czasu wersji 1. ramy DigComp, by wymienić tylko kilka z aktualizacji związanych z nowymi trendami (więcej szczegółów zob. Aneks 1).
Ponadto popyt na pracowników, którzy potrafią rozwiązać problemy w miejscu pracy ewoluuje i wzrasta. Coraz częściej te problemy pojawiają się w środowiskach bogatych w technologię. Tak więc z jednej strony istnieje zapotrzebowanie na ludzi, którzy mogą ocenić potrzeby i/lub istniejące problemy, a następnie znaleźć rozwiązanie za pomocą narzędzi i technologii cyfrowych. Z drugiej strony istnieje zapotrzebowanie na osoby, które mogą korzystać z technologii cyfrowych w celu tworzenia nowej wiedzy i wprowadzania innowacji do procesów oraz produktów. Dlatego też zaktualizowano opisy kompetencji w obszarze „Rozwiązywanie problemów” – aby podkreślić, że rozwiązywanie problemów jest częścią kompetencji cyfrowych. Ponadto pojęciowy model odniesienia DigComp 2.0 jest obecnie zbieżny z definicją OECD rozwiązywania problemów.
PISA 2012 definiuje kompetencje rozwiązywania problemów, jako: „… zdolność danej osoby do przetwarzania poznawczego w celu zrozumienia i rozwiązania sytuacji problemowych, w przypadkach kiedy metoda rozwiązania nie jest oczywista. Obejmuje to również gotowość jednostki – jako konstruktywnego i rozważnego obywatela – do angażowania się w takie sytuacje w celu osiągnięcia pełni własnego potencjału” (OECD, 2014, str. 30).
Mając na uwadze aktualizację pojęć zmieniono nazwę obszaru kompetencji wcześniej znanego jako „1. Informacja” na „1. Umiejętność korzystania z informacji i z danych”. Jest to ważna zmiana, która sprawia, że związek między umiejętnościami korzystania z informacji i ramą DigComp jest bardziej widoczny i wyraźny. Podobnie jak opracowanie UNESCO na temat „Mediów i Umiejętności Korzystania z Informacji” (UNESCO, 2011), które ujmuje umiejętności korzystania z informacji i mediów jako „połączony zestaw kompetencji niezbędnych dzisiaj do życia i pracy”, DigComp 2.0 uwzględnia główne elementy umiejętności korzystania z informacji i po części umiejętności korzystania z mediów (więcej szczegółów na temat powiązań między ramami UNESCO i DigComp – zob. Aneks 2 i Aneks 3).
Zaistniała także potrzeba, aby model odniesienia DigComp bardziej koncentrował się na bieżącym zapotrzebowaniu na obywateli lepiej rozumiejących programowanie i kodowanie. Wiele inicjatyw międzynarodowych na poziomie UE i krajowym skupiło się niedawno na tej kwestii (np. Balanskat & Engelhardt, 2015; Kampania e-Skills [3] ). Dlatego też poprawiono i na nowo zdefiniowano kompetencje „programowania”, aby ściśle dostosować je do tych używanych w pracy pt. „Computing and Digital Literacy: Call for a Holistic Approach” (Fundacja ECDL, 2015).
Wreszcie aktualizacja miała na celu także poprawę opisów kompetencji ramowych poprzez zmniejszenie redundancji pojęć wyrażonych w każdym opisie. Oprócz redukcji objętości ramy pomaga to również w budowaniu narzędzi do oceny kompetencji cyfrowych poszczególnych osób.
[1] http://www.who.int/features/factfiles/mental_health/en/
[2] http://www.worldbank.org/en/topic/socialdevelopment/brief/social-inclusion
[3] http://eskills-week.ec.europa.eu/